Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Genel Sekreteri Kubanıçbek Ömüraliyev'in 2025 yılına ilişkin değerlendirmelerini içeren yeni yıl mesajını paylaştı.
Ömüraliyev, 2025'te TDT açısından kayda değer ilerlemeler yaşandığını belirterek, "Türk Dünyası 2040 Vizyonu" ve "TDT 2022-2026 Stratejisi" doğrultusunda, siyasi diyaloğun derinleştirilmesi, ekonomik bağlantısallığın güçlendirilmesi, kültürel etkileşimin artırılması ve halklar arası bağların geliştirilmesini hedefleyen temel girişimleri kararlılıkla ilerlettiklerini kaydetti.
Yıl boyunca TDT'nin bölgesel ve uluslararası platformlardaki görünürlüğünü ve etkisini artırmak için üye devletlerin yakın işbirliği içinde çalıştıklarını aktaran Ömüraliyev, Kırgızistan'ın dönem başkanlığında 2025'in dikkat çekici bir dinamizmle öne çıktığını, 30’dan fazlası üst düzeyde olmak üzere toplam 150’den fazla etkinlik düzenlendiğini aktardı.
Ömüraliyev, yeni kurumsal mekanizmalar tesis edildiğini ve ilerleyen yıllarda somut sonuçlar üretmeye devam edecek 10 yeni girişimin hayata geçirildiğini ifade etti.
İlk kez bir zirve toplantısı Avrupa'da düzenlendi
Budapeşte'de 21 Mayıs'ta düzenlenen Gayriresmi Zirve'yle ilk kez bir zirve toplantısının, Avrupa'da ve bir gözlemci devletin ev sahipliğinde yapıldığına dikkati çeken Ömüraliyev, Bişkek'te ilk hükümet başkanları toplantısının da düzenlendiğini hatırlattı.
Ömüraliyev, bu yıl ilk kez merkez bankaları, mali istihbarat birimleri, savunma sanayi kurumları, fikri mülkiyet ofisleri, sayıştaylar ile çalışma ve sosyal koruma bakanlıkları düzeyinde toplantılar düzenlendiğini anımsattı.
Gençlik, spor, turizm ve insani işbirliği alanlarında da ilerlemenin sürdüğünü kaydeden Ömüraliyev, Kırgızistan’da düzenlenen Türk Devletleri 3. Üniversite Oyunları, Almatı’nın "2025 Türk Dünyası Gençlik Başkenti", Manas’ın "2025 Türk Dünyası Turizm Başkenti" ilan edilmesi, Özbekistan’daki 3. Diaspora Gençlik Forumu, Özbekistan’daki İlk Türk Kayak Kupası, Azerbaycan’daki İlk Türk Devletleri Spor Gönüllüleri Forumu ve Türkiye’de düzenlenen Türk Kızılay Ağı Gönüllü Kampı gibi etkinliklerin dayanışmayı güçlendiren ve bölgesel işbirliğini pekiştiren önemli adımlar olduğuna işaret etti.
Ömüraliyev, 170’ten fazla üyesi bulunan Türk Üniversiteler Birliğinin (TURKUNIB) Orhun Değişim Programı ile akademik işbirliğini genişletmeye devam ettiğini aktardı.
Gebele'de "Bölgesel Barış ve Güvenlik" temasıyla 12. TDT Zirvesi düzenlendi
Yılın en önemli olaylarından birinin 7 Ekim'de Gebele’de, "Bölgesel Barış ve Güvenlik" temasıyla düzenlenen "12. TDT Zirvesi" olduğunu vurgulayan Ömüraliyev, "Azerbaycan’ın egemenliğini yeniden tesis etmesinin ve Ermenistan ile barış anlaşmasının ardından gerçekleşen bu zirve, bölgesel barış ve bağlantısallığın küresel ölçekte yeniden önem kazandığı bir dönemde, Türk Dünyası genelinde kalıcı istikrar ve işbirliği için yeni fırsatlar sundu." ifadelerini kullandı.
Ömüraliyev, zirvede kabul edilen bildiriyle 21 maddelik kapsamlı yol haritası ortaya koyulduğunu kaydederek, 2026 için dönem başkanlığının da Kırgızistan'dan Azerbaycan'a devredildiğini ve TDT’nin 2025’te yakaladığı ivmeyi sürdürerek, etkisini ve küresel görünürlüğünü daha da artıracağına inandıklarını belirtti.
Devlet başkanlarının karşılıklı ilgi alanlarında dış ortaklarla işbirliğini derinleştirmeyi ve hızla değişen uluslararası ortamda Teşkilatın uyum kabiliyetini artırmayı amaçlayan "TDT+" formatının kurulmasını da onayladığını aktaran Ömüraliyev, Özbekistan’ın Türk Kültür ve Miras Vakfına üyeliğinin ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne Türk Akademisi nezdinde "gözlemci" statüsü verilmesinin Budapeşte Gayriresmi Zirvesi’nde memnuniyetle karşılandığını hatırlattı.
Ömüraliyev, Türkmenistan’ın da Gebele Zirvesi’nde Türk Akademisi ve TKMV’ye "gözlemci" olarak katılma kararının, bölgesel işbirliğini daha da derinleştireceğini ifade ederek, Cenevre, Viyana, New York ve Brüksel’de yürütülen faaliyetlerle küresel kurumlarla ilişkilerin güçlendirildiğini belirtti.
Ömüraliyev, Moğolistan, Meksika ve ABD'ye gerçekleştirilen üst düzey ziyaretlerin, dış ortaklıkları genişlettiğine dikkati çekerek, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü tarafından 15 Aralık’ın "Dünya Türk Dilleri Ailesi Günü" ilan edilmesinin de ortak dil mirasının uluslararası düzeyde tanınmasını sağladığını vurguladı.
2026'da Türk Dünyası’nın manevi başkenti Türkistan’da, "Yapay Zeka ve Dijital Kalkınma" temasıyla düzenlenecek Gayriresmi Zirve'nin Türk Dünyası’nın dijitalleşme sürecine güçlü ivme kazandıracağını ifade eden Ömüraliyev, hazırlıkları süren Viyana’da düzenlenecek ikinci "Türk Haftası"nın da küresel görünürlüğü artıracağını kaydetti.
